Περιγραφή μαθήματος 

«Ο άνθρωπος που έχει μια καινούργια ιδέα είναι ένας παράξενος μέχρι η ιδέα να πετύχει».
Μαρκ Τουαίιν

Η παιδική και νεανική λογοτεχνία γνωρίζει μεγάλη άνθιση στις μέρες μας. Ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι, ακόμη και καταξιωμένοι συγγραφείς, πολιτικοί και ηθοποιοί, ενδίδουν στον πειρασμό να γράψουν για παιδιά και νέους. Αλλά τι είναι το παιδικό και νεανικό βιβλίο; Πότε και γιατί μια κοινωνία αποφασίζει να συγκροτήσει αφηγήσεις για τα παιδιά και τους νέους της; Συνιστά αυτόνομο είδος λογοτεχνίας, έχει τον δικό του «κανόνα», και τι πρέπει να γνωρίζουμε, ή να σκεφτούμε, όλοι όσοι θέλουμε να ασχοληθούμε με αυτό; Πότε η ιστορία που μοιραστήκαμε με τα παιδιά ή τους μαθητές μας, μια ιστορία που τους ενθουσίασε, μπορεί να γίνει βιβλίο; Είναι το βιβλίο, η έκδοση, ο μόνος τρόπος να βρει η ιστορία μας τον δρόμο της προς το κοινό; Πώς αλλάζουμε εμείς μέσα από τις αφηγήσεις μας και πώς συναντάμε δημιουργικά «το παιδί μέσα μας» χωρίς να υποκύψουμε σε στερεότυπες και «προκάτ» απόψεις για την παιδική και νεανική ηλικία;
Σταματά εντέλει ποτέ η διαδικασία της ενηλικίωσης; Ή μήπως κάθε λογοτεχνικό έργο είναι στην ουσία ένα έργο ενηλικίωσης, καθιστώντας έτσι ορισμένες φορές τα όρια ανάμεσα στην ενήλικη λογοτεχνία και την παιδική/νεανική δυσδιάκριτα;
Στο εργαστήριο αυτό θα συζητήσουμε, θα σκεφτούμε, θα διαβάσουμε, θα προβληματιστούμε και, φυσικά, θα γράψουμε τις δικές μας ιστορίες για παιδιά και νέους.

Πιο συγκεκριμένα θα διατρέξουμε, με θεωρία και πράξη, τα ακόλουθα ζητήματα:

– Σύντομη εισαγωγή και αναφορά στο Παιδικό/Νεανικό Βιβλίο και στα λογοτεχνικά είδη της μικρής ιστορίας, του παραμυθιού, του «βιβλίου-παιχνιδιού», του μυθιστορήματος, του βιβλίου γνώσης και άλλων ειδών.

– Το παιδικό εικονογραφημένο βιβλίο − «illustrated book»/ «picture book»: η λειτουργία του ελάχιστου κειμένου.

– Από την έμπνευση, την ιδέα και τη σύλληψη... στη σύνθεση του κειμένου: Ο ρόλος του ταλέντου και της εξάσκησης.

– Βίωμα και φαντασία. Σχέση απτής πραγματικότητας και μυθοπλασίας.

– Δομή της αφήγησης: αρχή, μέση, τέλος. Η δομή της περιπέτειας.

– Οπτική γωνία. Η αφηγηματική φωνή.

– Κεντρικά και περιφερειακά θέματα. Οι χαρακτήρες. Αφηγηματικός χρόνος. Ρεαλισμός και φαντασία. Γλώσσα. Πρώτη και δεύτερη γραφή.

– Το έργο στο συρτάρι. Το κείμενο τέλειωσε και τώρα; Η περιπέτεια αναζήτησης εκδότη.

– Διδακτισμός: η μεγάλη παγίδα. Είναι το «μήνυμα» απαραίτητο στην παιδική λογοτεχνία;

Θα αναζητήσουμε το πνεύμα που πρέπει να χαρακτηρίζει το παιδικό βιβλίο, μακριά από διδακτισμούς και ιδεολογικές αγκυλώσεις, ώστε να αναδυθεί αβίαστα το στίγμα της εποχής και ο σύγχρονος προβληματισμός. Μέσα από τη συγγραφική άσκηση θα δοθεί η ευκαιρία να εκφρασθούν απόψεις και θεωρητικές αρχές για τους μηχανισμούς και την τεχνική της μυθοπλασίας. Για μεγαλύτερη ευελιξία και για την ανάπτυξη ενός δημιουργικού διαλόγου, θα δίνεται η δυνατότητα οι συμμετέχοντες/χουσες να προτείνουν και οι ίδιοι θέματα προς συζήτηση. Όλοι μαζί θα περιπλανηθούμε στο δάσος της ανάγνωσης παιδικών βιβλίων και θα αναζητήσουμε τα σημεία που κάνουν ένα βιβλίο ενδιαφέρον και ξεχωριστό. Θα γίνουμε μια ομάδα «παράξενων ανθρώπων», στο πνεύμα της ρήσης του Μαρκ Τουαίιν. Και θα προσπαθήσουμε να επιλέξουμε τις ιδέες μας που έχουν περισσότερες πιθανότητες να πετύχουν.
Θα ασκούμαστε γράφοντας τα δικά μας κείμενα που θα ανταλλάσσουμε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, θα σχολιάζουμε όλοι οι συμμετέχοντες ανταλλάσσοντας σχόλια και παρατηρήσεις. Στόχος μας θα είναι να βοηθήσουμε τον κάθε συμμετέχοντα να πετύχει τον στόχο που θέτει μέσα από τις αφηγήσεις του.
Στις συγκεκριμένες κάθε φορά ημερομηνίες, ο διδάσκων αναρτεί στον διαδικτυακό χώρο του ΕΜΓ την ύλη της εκάστοτε διδακτικής ενότητας.
Η Μαρία Αγγελίδου και η Ελένη Σβορώνου σχεδιάζουν μαζί τα μαθήματα. Η Μαρία Αγγελίδου συντονίζει τα μαθήματα που αφορούν το θεωρητικό υπόβαθρο και προβληματισμό, ενώ η Ελένη Σβορώνου τις ασκήσεις. Κάθε μάθημα ωστόσο είναι αποτέλεσμα συνεργασίας και εναρμόνισης της «ύλης», έτσι ώστε ο διάλογος αυτός για τη θεωρία και πράξη της παιδικής και νεανικής λογοτεχνίας να είναι συνεκτικός, στέρεος, εποικοδομητικός, ανοιχτός, και πάντα χωρίς διδακτισμό και «συνταγές επιτυχίας»! Τέλος, στον βαθμό που η ομάδα θα βρει τον βηματισμό της, μπορεί να συνθέσει συλλογικές ιστορίες, διαδικτυακές, σε μορφή e-book ή προφορικής αφήγησης ή δρώμενων για παιδιά και νέους κλπ. Ο δρόμος είναι ανοιχτός. Μόνος περιορισμός είναι το δικό μας συλλογικό και υψηλού επιπέδου κριτήριο, όπως αυτό θα προκύψει από τις συζητήσεις, τα διαβάσματα και τα γραψίματά μας.

ΘΕΩΡΙΑ

•  Τι είναι «παιδικό βιβλίο»;
• Τι ήταν;
•  Ποιους σκοπούς εξυπηρετεί;
•  Πρέπει να εξυπηρετεί σκοπούς;
•  Ποια μέσα χρησιμοποιεί;
•  Πόσο «παιδικό» είναι;
•  Το παιδικό βιβλίο ως καθρέφτης της κοινωνικής ιεραρχίας, ως όχημα ιδεολογίας, ως όπλο προπαγάνδας και χειραγώγησης.
•  Το παιδικό βιβλίο ως παρακαταθήκη στο μέλλον.
•  Το παιδικό βιβλίο ως εμπορεύσιμο προϊόν.
•  Ο Λόγος του Παιδικού Βιβλίου.
•  Ιδιαιτερότητες – φυσικές και επιλεκτικές.
•  Βιβλίο… σήμερα;;;
•  Κι αν όχι... στη θέση του τι;

ΠΡΑΞΗ

•  Γνωριμία και άσκηση στις φόρμες της μικρής ιστορίας, του κλασικού παραμυθιού, του μυθιστορήματος και του βιβλίου γνώσεων.
• Πώς περνάμε από την ιδέα στο γράψιμο.
•  Έμπνευση ή δουλειά;
•  Δομή και αφήγηση.
•  Ποιος μιλάει – τι λέει.
•  Εγώ και το συρτάρι μου.
•  Πρώτα διαβάζω, μετά αντιγράφω, μετά σκέφτομαι, μετά γράφω.

Μετά το τέλος του σεμιναρίου παρέχεται βεβαίωση παρακολούθησης.

Η Μαρία Αγγελίδου και η Ελένη Σβορώνου μιλάνε για τα Σεμινάρια τους (Συνέντευξη στο Η Πόλη Ζει) ΕΔΩ

Αίτηση συμμετοχής θα βρείτε ΕΔΩ

Δείτε το βιογραφικό σημείωμα της Μαρίας Αγγελίδου και της Ελένης Σβορώνου

Το σεμινάριο αυτό πραγματοποιείται και ζωντανά μέσω ZOOM τις προκαθορισμένες ημέρες και ώρες. Πληροφορίες και αίτηση ΕΔΩ